Ortognatik Cerrahi (Çene Düzeltme Ameliyatı) Kimlere Yapılır?

Ortognatik cerrahi, halk arasında bilinen adıyla çene düzeltme ameliyatı, hem estetik hem de fonksiyonel sebeplerle uygulanan ileri düzey bir cerrahi müdahaledir. Bu ameliyat; çene kemiğinde doğuştan ya da sonradan gelişen yapısal bozuklukları düzeltmek amacıyla yapılır ve genellikle ortodontik tedavi ile birlikte planlanır. Peki bu operasyon kimler için uygundur? Hangi durumlarda ortognatik cerrahiye başvurulmalıdır? Bu yazıda, ortognatik cerrahinin kimlere ve hangi durumlarda yapıldığını tüm detaylarıyla ele alıyoruz.


Ortognatik Cerrahi Nedir?

Ortognatik cerrahi, alt ve üst çenenin birbirleriyle ve yüzün genel yapısıyla uyumlu hâle getirilmesini amaçlayan bir cerrahi işlemdir. “Ortho” (düzgün) ve “gnathic” (çene) kelimelerinin birleşiminden oluşan bu terim, çene kemiklerinin cerrahi olarak yeniden konumlandırılması anlamına gelir. Genellikle ortodontist ve çene cerrahının birlikte yürüttüğü bu tedavi süreci, hastanın hem estetik görünümünü hem de çiğneme, konuşma, nefes alma gibi temel fonksiyonlarını düzeltir.


Ortognatik Cerrahi Kimler İçin Uygundur?

1. Çene Yapısı Bozuk Olan Bireyler

Alt çenenin ileri (prognati) ya da geri (retrognati) olması, üst çenenin önde ya da geride konumlanması gibi durumlar çene dengesini bozar. Bu kişilerde hem estetik hem de fonksiyonel problemler görülebilir. Ortognatik cerrahi, bu yapısal sorunları düzeltmek amacıyla uygulanır.

2. Ortodontik Tedaviyle Yeterli Sonuç Alınamayan Hastalar

Bazı bireylerde sadece dişlerin hizalanması yeterli değildir. Çene kemiklerinde asimetrik ya da orantısız büyüme varsa, ortodontik tedaviye ek olarak cerrahi müdahale gerekebilir. Bu durumda ortodontik braket tedavisinden sonra ortognatik cerrahi devreye girer.

3. Alt-Üst Çene Uyumsuzluğu Olanlar

Alt ve üst çenenin birbirine oturmaması, kişinin yemek yemesini, konuşmasını ve hatta nefes almasını zorlaştırabilir. Bu bireylerde ortognatik cerrahi, çenelerin ideal konumda buluşmasını sağlayarak fonksiyonel iyileşme sunar.

4. Yüz Asimetrisi Olan Bireyler

Doğuştan ya da sonradan gelişen nedenlerle yüzün bir yarısında gelişim geriliği görülebilir. Bu durum, estetik olarak kişiyi rahatsız ederken, bazı fonksiyonel sorunlara da yol açabilir. Ortognatik cerrahi ile yüz simetrisi sağlanabilir.

5. Konuşma Bozukluğu Yaşayanlar

Çene yapısındaki bozukluklar, özellikle bazı seslerin telaffuzunda zorluklara yol açabilir. Bu tür fonksiyonel bozukluklarda ortognatik cerrahi, konuşma terapisi ile birlikte uygulandığında belirgin iyileşme sağlar.

6. Uyku Apnesi ve Solunum Problemi Olanlar

Bazı ileri düzey çene anomalileri, üst hava yolunu daraltarak uyku apnesi gibi ciddi solunum problemlerine yol açabilir. Bu tür durumlarda, çene yapısının yeniden konumlandırılması solunum yolunu açarak rahat bir uyku ve sağlıklı bir yaşam kalitesi sunar.

7. Çiğneme ve Isırma Problemi Yaşayanlar

Çenenin yanlış kapanması (maloklüzyon), yiyeceklerin yeterince çiğnenememesine ve mide problemlerine neden olabilir. Bu sorunun çözümünde ortognatik cerrahi, dişlerin ideal temasını sağlar ve çiğneme fonksiyonunu geliştirir.

8. Travma Sonrası Çene Yapısı Bozulanlar

Kazalar veya travmalar sonrası çene kemiğinde kaymalar, kırıklar ya da şekil bozuklukları oluşabilir. Bu durumda, fonksiyonların yeniden kazanılması ve estetik görünümün düzeltilmesi için ortognatik cerrahi gerekebilir.


Ortognatik Cerrahiye Karar Verme Süreci

Ameliyata karar vermeden önce detaylı bir değerlendirme süreci gereklidir. Bu süreçte genellikle şu adımlar takip edilir:

  • Ortodontik muayene: Dişlerin pozisyonu değerlendirilir.
  • Çene cerrahisi muayenesi: Kemik yapısı, çene hareketliliği ve yüz simetrisi incelenir.
  • Radyolojik incelemeler: Panoramik röntgen, sefalometrik analiz ve 3D BT görüntülemeler kullanılarak çenenin detaylı haritası çıkarılır.
  • Simülasyon planlaması: Ameliyat sonrası hedeflenen görünüm dijital ortamda simüle edilir.
  • Ortak planlama: Ortodontist ve çene cerrahı, birlikte kişiye özel bir tedavi planı hazırlar.


Ameliyat Öncesi ve Sonrası Süreç

Ortodontik Hazırlık

Ortognatik cerrahi öncesinde genellikle 12-18 aylık ortodontik tedavi uygulanır. Bu süreçte dişler, ameliyat sonrası ideal pozisyona geçebilmesi için düzgün hizalanır.

Ameliyat Süreci

Cerrahi müdahale genel anestezi altında gerçekleştirilir. Alt, üst ya da her iki çene birden kemik seviyesinde kesilerek yeniden konumlandırılır ve titanyum plakalarla sabitlenir.

İyileşme Dönemi

İlk hafta şişlik, morluk ve hafif ağrılar normaldir. Ortalama 6-8 hafta içinde çene kemikleri iyileşir. Hastalar bu süreçte sıvı ya da yumuşak gıdalarla beslenir ve fiziksel zorlamalardan kaçınır. 6 ay ila 1 yıl arasında ortodontik tedaviyle son rötuşlar yapılır.


Ortognatik Cerrahinin Sağladığı Faydalar

  • Yüz estetiğinin iyileşmesi: Daha dengeli, simetrik ve çekici bir yüz profili oluşturur.
  • Dişlerin ideal hizalanması: Dişler çene kemiği ile uyumlu hâle getirilir.
  • Fonksiyonel gelişme: Yemek yeme, konuşma ve nefes alma gibi temel fonksiyonlar düzelir.
  • Psikolojik destek: Kişi kendini daha özgüvenli hisseder ve sosyal ilişkilerinde rahatlık yaşar.


Ortognatik cerrahi, yalnızca estetik bir işlem değil; yaşam kalitesini doğrudan etkileyen kapsamlı bir tedavi sürecidir. Çene yapısında ciddi orantısızlıklar olan, ortodontik tedavi ile sonuç alınamayan ya da fonksiyonel zorluklar yaşayan bireyler için ideal bir çözümdür. Bu cerrahi müdahale ile hem yüz hatlarında doğal bir uyum sağlanır hem de sağlıkla ilgili pek çok sorun ortadan kalkar.

Bu nedenle, çene yapınızda estetik ya da fonksiyonel bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, bir ortodontist ve çene cerrahı ile detaylı bir değerlendirme sürecine girmeniz önerilir. Doğru zamanda, doğru müdahale ile yalnızca çene yapınız değil; hayatınız da değişebilir.